Corrosie

Vroeger -en nu heb ik het over 50-40 jaar geleden- roestte er meer aan 'n fiets dan nu. Je kon na gebruik je fiets altijd in 't schuurtje of in de gang zetten, en 'm om de haverklap poetsen, het hielp niks. Na uiterlijk een half jaar, maar meestal eerder, kwamen de roestplekjes, het eerst op de meest opvallende plekken op stuur en frame. Ook allerlei boutjes en moertjes werden al snel bruin en gingen onwrikbaar vast zitten.

Daarentegen had je van roest aan ketting en tandwielen niet zo veel last. Die zaten netjes opgeborgen in een dichte kettingkast -'k heb het nu over de huis-, tuin- en keukenfietsen van die tijd- die met wat geluk 1-2 jaar heel bleef en die 't vet en de olie op de edele delen van je fiets hielden. Duurdere modellen van die tijd hadden zelfs oliebad kettingkasten, waarin de ketting door een laagje olie liep onder in de gesloten metalen kettingkast.

Tegenwoordig is de fiets veel beter bestand tegen roesten en andere vormen van corrosie, door het gebruik van betere materialen zoals corrosiebestendige metaallegeringen, meer kunststof onderdelen, betere verf.

In 'n lange winter als deze (2009-2010) zijn het natuurlijk de laatste zwakke plekken van de modernere fietsen die het zwaar te verduren hebben van de pekel en het zand. Door technische ontwikkelingen en modieuze voorkeuren zijn het nu vooral de edele delen van de fiets die last hebben van zout&zand. Geheel of gedeeltelijk onbeschermde ketting, mechanisch verfijnde maar kwetsbare onderdelen zoals derailleurs en schijfremmen, minimalistische of helemaal geen spatborden en daardoor rijkelijk rondsproeiend water en modder. De oplettende lezertjes kunnen zich moeiteloos de bijbehorende voorbeelden voor de geest halen…

Er zijn onderdelen die wel robuust zijn geconstrueerd maar gebruikt worden onder omstandigheden waarvoor ze eigenlijk niet zijn ontworpen. 'n Goed voorbeeld zijn de onderhoudsarme trommelremnaven die hun belangrijke werk doen in een omgeving waar maar al te vaak een akelig mengsel van zout water en zand rondsproeit. 'k Heb het hier over vooral de halfopen en zelfs halfdichte voorwielkasten van velomobielen.

Hoe het er uit kan zien na een winter als deze laat Wim Harwig zien op 'too old to die young'. Gelukkig kon Wim 't spul door schoonmaken en smeren weer gangbaar maken...

Corrosiepreventie is een boeiend vak waarin onder meer materiaalkennis en elektrochemie samenkomen. Bijv. Marine en oliemaatschappijen zijn organisaties die actief zijn op zee en van oudsher grote belangen hebben bij corrosiebestrijding. Nu er steeds meer fietsers zijn die zo lang mogelijk willen doorfietsen, ook wanneer er zout is gestrooid om gladheid te bestrijden, zullen ook fabrikanten van fietsen en fietsonderdelen aandacht moeten besteden aan corrosiepreventie voor hun producten. Gelukkig is al heel veel kennis aanwezig en is het vooral zaak om deze toe te passen.

Niet alleen eigen ontwikkelings- en testwerk is belangrijk voor fietsfabrikanten en hun toeleveranciers. Minstens zo leerzaam is het kennisnemen van ervaringen van winterfietsers. Deze moeten dan wel de moeite nemen om de producenten op de hoogte te brengen, hetzij direct, hetzij via hun leverancier.