17 maart 2013

Ligfietsen: 2/3 wielen, open/gestroomlijnd, wel/niet e-ondersteuning?

Jan Goddemaer heeft de nodige ervaring met 2- en 3-wielige ligfietsen, en forenst tegenwoordig hoofdzakelijk met z'n Alleweder die voorzien is van e-ondersteuning tot 25 km/uur. Onder de titel Twee versus drie wielen op de ligfiets attendeert hij in z'n weblog op een 6 jaar oude maar nog steeds actuele afweging van de voor- en nadelen van 2- en 3-wielige ligfietsen. Deze is te vinden op blz. 31 van Velo Vision Issue 22, June 2006.

Voor het gemak van de lezer laat ik deze vergelijking hieronder volgen:
Bikes vs trikes
As you'll read elsewhere in this issue [Velo Vision Issue 22, June 2006; wtv], we've also been testing the HP Velotechnik Scorpion trike, and not long ago we tried the ICE Q NT. Riding recumbent two-wheelers and trikes back-to back brought into focus some of the strengths and weaknesses of each format.
*Trikes are great for touring, preferably with other trikes, for stability on all surfaces, and for the 'fun factor'. Trikes deliver the comfort of recumbents without the awkward starting and stopping which seems an inevitable drawback of bikes.
*Bikes are great if you want to go a bit faster, and if you ride much in groups with riders on uprights. They’re also easier to store and transport, and usually cheaper and lighter. You’re further away from road splash. They also have a fun-factor, but it’s not the same dynamics as a trike.
    To expand a little. Trikes excel at touring, especially loaded, where you can travel along as slow as you like in comfort without any balance worries. They’re a stable low- stress platform for you and your luggage, and also offer all-weather stability on slippery, icy, loose or dirty surfaces. You can haul on the brakes at any time with no worries about locking wheels – if you do you’ll just skid. And throughout your ride you can stay clipped into the pedals, making starting and stopping absolutely no problem.
    But all this does come at a cost. Ride with a mixed group of recumbent bikes and uprights and you’ll find you’re working harder on the trike to keep up, at least in hilly areas. You may gain a bit back on the downhills but in my experience even 'fast' trikes, with good riders, are slower than that same rider on two wheels. Weight, aerodynamics and rolling resistance all conspire against the trike.
    From a social point of view the very low seat of most trikes makes conversation less than easy with upright riders, and even with some recumbent bike riders. And even with the best of mudguards, it’s hard to ride through mud or slurry at speed on a trike and not get splattered.
    Bikes, on the other hand, gain in speed and lightness, and the higher seats on most ‘practical’ models make conversation with upright riders much easier. You also get a better view over hedges and the like. But the trade-off is that what you gain in easier pedalling you may lose in the extra concentration needed to balance, especially at low speed, and to start and stop smoothly and wobble-free. Practice certainly helps, but it’s really just not as easy as it is on an upright or a trike – especially on uphill starts. Combined with the laid-back position so you can’t so easily see out into traffic, recumbent bikes just aren’t as comfortable in town or in start-stop traffic. Of course with good riding skill and anticipation some riders find them just fine – I’m only talking slight generic differences here, your mileage may vary.
    I’ve been gathering opinions about bikes vs. trikes from other riders who own both, and it seems many accept that they'll work a bit harder on a trike, but knowingly take that on so as to enjoy the riding dynamics and stability benefits of tricycles, even on group rides. Others stick to two wheels if they’re out with others, but ride trikes alone or mainly with other tricyclists.
    It also depends on geography: recumbent riders who live in hilly areas with narrow, twisty roads, often dirty with mud or excrement, tend to favour trikes. Riders in flatter areas where wind is more of a factor than hills will go mainly for bikes.
    And many go against this trend based on their own particular priorities, or choose based on some other factor, such as storage or transport. Some people just prefer the 'feel' of one or the other. For years I was convinced I was a 'trike person' – but after getting to know these three bikes I'm not so sure. Given more space I'd join the ranks of those who own (at least) one of each.
Tot zover de afweging van de voor- en nadelen van 2- en 3-wielige ligfietsen in Velo Vision nr 22, juni 2006. Hierin herken ik duidelijk de elementen die ik in m'n eigen afweging heb gebruikt voor een definitieve oplossing van m'n zadelpijn op de rechtopfiets. M'n afweging dateert herhaal ik hieronder:
Waarom een HP Velotechnik Scorpion fs 26 E-Trike? (september 2012)
De afweging is eigenlijk supereenvoudig, al helemaal met m'n ervaringen van de afgelopen jaren:
    De nieuweling moet een ligfiets worden: de enige manier om m'n teruggekeerde zadelpijn definitief te verhelpen.
    Als ik slechtere weggetjes wil gebruiken moet 't een 3-wieler worden (2-wieler is niet stabiel genoeg). Dit is ook beter als er geklommen moet worden.
    Als ik flinke hellingen (tot 15% of daaromtrent) wil kunnen nemen moet de trike elektrische ondersteuning hebben om te compenseren voor 't moeilijke klimmen op de ligfiets en 't relatief hoge gewicht van de trike.
    De trike kan snel en zonder gereedschap worden opgevouwen en in de auto geladen.
    De E-trike biedt de mogelijkheid om de inspanning van het fietsen binnen de perken te houden, zodat ik niet 1 of 2 hersteldagen moet nemen na een simpele dagtoer op de fiets. Zowel door m'n hartoperatie van ½ jaar geleden (reparatie van de mitralisklep) als door de anti-testosteronkuur die ik al bijna 10 jaar onderga -beide factoren veroorzaken een aanzienlijke daling van m'n lichamelijk prestatieniveau- is dit een heel belangrijke factor.
Het aardige is dat Johan Vrielink in die periode (sept 2012) een interessante beschouwing heeft gewijd aan het klimmen met de velomobiel, die voor mij eveneens heel herkenbaar is. 

Harry Lieben (aka twilwel) heeft ook een flinke duit in het zakje gedaan:
De knoop doorgehakt en Voorjaarskriebels.

De discussies op de weblogs van Vrielink en Lieben zijn ook interessant om te lezen!

Al met al is het een goede zaak dat in de loop der jaren in het HPV-wereldje veel meer ruimte is ontstaan voor "afwijkende" ideeën, ketterse ideeën die vroeger de verkondigers ervan op excommunicatie uit de ligfietsgemeenschap kwamen te staan. Oudgedienden in het ligfietswezen zullen zich vast nog herinneren hoe de banvloek werd uitgesproken over een nuttig en thans volkomen geaccepteerd accessoire als een hoofdsteun, en dat je eigenlijk pas een echte ligfietser was als je kon fietsen op de Flevo-bike of -trike met het kantel-kniksysteem.

Zaken als comfort en e-ondersteuning van ligfietsen worden tegenwoordig vooral op hun merites beoordeeld en niet (meer) op zuiverheid in de leer.

Ik vind dat momenteel veel interessante dingen gebeuren in de ligfietswereld. Om maar een paar zaken te noemen: nieuwe en praktische carrosserievormen voor de velomobiel, e-ondersteuning in diverse vormen (naaf- of middenmotor), voorwielaandrijving, kantelende achterwielen.
De tijd zal leren welke ontwikkelingen zullen aanslaan bij het publiek, en technisch en commercieel levensvatbaar!

2 opmerkingen:

Wim zei

Als de keus is:

Niet (meer) fietsen of E-fietsen.

Dan lijkt mij het antwoord simpel.

Ik ben ook een aantal jaren geleden door een Sinner ComfortE weer aan het fietsen 'geholpen'.

Nu het zonder de E ook weer lukt, geeft het fietsen mij toch wel een stuk meer voldoening.

Quezzzt zei

Een logisch denkend mens wil de beste oplossing voor het doel waarvoor hij iets gaat gebruiken.

Strakke leer is emotioneel denken.

Iemand die niet hevig transpirerend naar werk wil fietsen om bij afstappen net als bij een auto zonder omkleden te kunnen beginnen met het werk is op veel manieren beter af met een e-bike ( in welke vorm ook ) en dat geldt ook voor een persoon die woon-werk wil fietsen in een land die geaccentueerd landschap heeft.

Je laten leiden dat men e-ondersteuning met bejaardenfietsen associeert is emotie die praktische toepassingen in de weg staat. Ook de vrees dat het tot meer ongevallen met jouw product zal leiden is niet helemaal terecht als het gaat om fietsen die toch al een kruissnelheid hebben van boven de 25 km/u. Het zijn vooral (hoog)bejaarde mensen en hun verminderde reactievermogen die de brokken maken en e-ondersteuning een verdachte reputatie geven....die gaan echt niet op ligfietsen, sportieve trikes of in velomobielen rijden.

Voor de ene toepassing is de hoogst ( extreem )efficiente vorm gewenst, maar voor een ander is bagagecapaciteit en praktische toereigenschappen zoveel belangrijker. Gelukkig hebben we tegenwoordig ruim aanbod bij vrijwel elke toepassing.